ÇELİK STANDARTLARI VE SİMGELERİ

Tarif: Çeliklerin belli soy, tür bölümlere ayırarak tanıyabilmek için; sayı, harf gibi işaretler kullanımına SİMGELEME denir

A) Alaşımsız çelik simgeleri çeliğin çekme mukavemeti esas alınarak:
Başa St getirilir. St 42 gibi-ayrıca C% başına getirilir.
Örnrk: C 45-C 35 gibi.
Ayrıca özel nitelikleri belirtmek üzere;
(f): İndüksiyonla sertleştirmeye uygun. Örnek Cf 53.
(k):kükürt ve fosforu sınırlı. Örneğin Ck 45 gibi.
(q): soğuk dövmeye müsait. Örnek Cq 35
B) Alaşımlı çeliklerin simgeleri
Düşük alaşımlı çelikler Cr, CO, Mn, Ni, W = X4 Mo, V, Al, Pb = X10 C, S, P = X100 Gibi esas alınarak 42: C yüzdesi 0, 42 4:4 = 1 (Cr yüzdesi) ifade eder.
Yüksek alaşımlı çelikler Başa (x) getirilir ve son rakamlar herhangi bir kat sayıya bölümünden direk alaşım yüzdesi gösterir Örnek: X20 Cr 13 C yüzdesi 0,20 Cr yüzdesi 13.

En çok kullanılan sistemler arasında olup, kimyasal analiz esasına dayanır.
1’den 9’a kadar 4 veya 5 basamaklı sayı sistemleri kullanılır.
Sistemin ilk iki rakamı: çelik sayısını son iki rakamı C değerinin 100 katını gösterir.
Örnek. 1040 simgesinde 10: Karbon çelik türü 40: Karbon yüzdesi %0,40 manasına gelir.
Özle nitelik belirtmek gerekirse başa H gibi ( sertleşebilir güvenceli) harfler getirilir.
Örnek. 1541 H gibi.
Kurşun veya bor ilavesinde (L) ve (B) harfi ile belirtir

Çelikle ilgili standartların hazırlanışında ‘‘Dın’’ esas alınmıştır.
Bu nedenle ile TSE 111 Türk standartları DIN standartlarının aynısıdır.
TÜRK DEMİR-ÇELİK Sanayisinde; SAE ve DIN normlarından esinlenerek her kuruluş (TCD-ERDEMİR-MKE-ASİL ÇELİK) kendine göre normlar benimsemiş ve bu normlar sanayimize girmiştir.
MKE; SAE sembollerinin başına C. Getirilmiştir Örnek Ç. 1040 Ç. 5140 gibi ASİL ÇELİK; 1’nci derecede SAE, 2’nci derecede DIN normların aynen kullanmaktadır.
SAE 1040 – SAE 1050
9SMn 36 – 16MnCr 5 gibi

Malzemeyi tanımlamak için 5 rakamdan oluşan bir sayı dizisi kullanılır.
Diğer ikisinin bir özelliği yoktur. İlk 4 rakam çeliğin türünü belirtir.
Bu rakamların ilk ikisi belirleyici özelliktedir. Diğer iksinin bir özelliği yoktur